قرن ۲۱ و کاربرد فلزات گرانبها در اقتصاد و صنعت

تاریخ به روز رسانی: ۲ سال قبل، توسط هیئت تحریریه سایت

اقتصاد چیزی جز رابطه تنگاتنگش با ارزش نیست. طلا و نقره به عنوان فلزات با ارزش شناخته شده‌اند و تمدن‌های باستانی به شدت به دنبال این دو عنصر گرانبها بودند. امروزه نیز فلزات گرانبها جای خود را در سبد سرمایه گذاران باهوش دارند. اما کدام فلز گرانبها برای مقاصد سرمایه‌گذاری بهتر است؟ و مهمتر از آن، چرا این فلزات اینقدر بی‌ثبات هستند؟

راه‌های زیادی برای خرید فلزات گرانبها مانند طلا، نقره یا پلاتین وجود دارد. بنابراین اگر به تازگی شروع به کار در زمینه فلزات گرانبها کردید، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه عملکرد و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، ادامه مطلب را بخوانید.

مقدمه‌ای بر فلزات گرانبها

فلزات گرانبها یکی از راه‌های تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاران هستند و می‌توانند به عنوان پوششی در برابر تورم عمل کنند.

اگرچه طلا رایج‌ترین سرمایه‌گذاری در بخش فلزات گرانبها است، اما تنها فلز گرانبها در بازار برای سرمایه گذاران نیست.

نقره، پلاتین و پالادیوم همگی فلزاتی هستند که می‌توانند به سبد فلزات گرانبها اضافه شوند و هر کدام ریسک‌ها و فرصت‌های منحصر به فرد خود را دارند.

عوامل متعددی وجود دارد که این سرمایه‌گذاری‌ها را پر نوسان می‌کند، از جمله عرضه، تقاضا و مسائل ژئوپلیتیک. در ادامه این فلزات را نام می‌بریم:

انواع فلزات گرانبها

طلا

با پدر همه فلزات گرانبها شروع می‌کنیم. طلا به دلیل دوام (زنگ نمی‌زند یا خورده نمی‌شود)، چکش‌خواری، و توانایی انتقال گرما و الکتریسیته منحصر به فرد است. کاربردهای صنعتی در دندانپزشکی و الکترونیک دارد، اما ما آن را اساساً به عنوان پایه‌ای برای جواهرات و به عنوان نوعی ارز می‌شناسیم.

ارزش آن توسط بازار ۲۴ ساعت شبانه روز و هفت روز هفته تعیین می‌شود. طلا عمدتاً به عنوان تابعی از احساسات معامله می‌شود و قیمت آن کمتر تحت تأثیر قوانین عرضه و تقاضا قرار می‌گیرد. به این دلیل که ذخایر معادن جدید به میزان قابل توجهی از حجم عظیم طلای انباشته شده در سطح زمین بیشتر است. به بیان ساده، زمانی که احتکارکنندگان تمایل به فروش پیدا می‌کنند، قیمت کاهش می‌یابد. هنگامی که می‌خواهند خرید کنند، عرضه جدید به سرعت جذب می‌شود و قیمت طلا بالاتر می‌رود.

عوامل متعددی باعث افزایش تمایل به احتکار طلا می‌شود:

• نگرانی‌های مالی سیستمیک: زمانی که بانک‌ها و پول بی‌ثبات تلقی می‌شوند و یا ثبات سیاسی و اقتصادی مشکوک است، طلا به‌عنوان ذخیره‌ای امن برای ارزش مورد جستجو قرار می‌گیرد.
• تورم: زمانی که نرخ بازده واقعی (RoR) در بازارهای سهام، اوراق قرضه یا املاک و مستغلات منفی است، مردم به طور منظم به سمت طلا به عنوان یک دارایی که ارزش آن حفظ می‌شود، هجوم می‌آورند.
• جنگ یا بحران سیاسی: درگیری‌ها و تحولات سیاسی همیشه مردم را به احتکار طلا سوق داده است. کل پس‌انداز یک عمر را می‌توان با طلا قابل حمل و همچنین ذخیره نمود تا زمانی که نیاز به خرید و فروش مواد غذایی، سرپناه یا عبور ایمن به مقصدی کم خطر باشد.

ایالات متحده بزرگترین ذخایر طلای جهان را دارد که تا فوریه ۲۰۲۱ بالغ بر ۸۸۶۷.۷۲ تن بوده است.

نقره

برخلاف طلا، قیمت نقره بین استفاده به عنوان سرمایه‌گذاری و یک فلز صنعتی در نوسان است. به همین دلیل قیمت در این بازار نسبت به بازار طلا نوسانات بیشتری دارد.

در حالی که نقره تقریباً مطابق با طلا به عنوان اقلامی که باید احتکار شود معامله می‌شود، معادله عرضه و تقاضای صنعتی برای این فلز به همان اندازه تأثیر زیادی بر قیمت آن دارد. این معادله همیشه با نوآوری‌های جدید نوسان داشته است، از جمله:

• نقش غالب سیلور در صنعت عکاسی (فیلم عکاسی مبتنی بر نقره) با ظهور دوربین دیجیتال تحت الشعاع قرار گرفت.
• ظهور طبقه متوسط گسترده در اقتصادهای بازار در حال ظهور شرق، تقاضای انفجاری برای لوازم الکتریکی، محصولات پزشکی و سایر اقلام صنعتی که نیاز به نقره دارند، ایجاد کرد. از یاتاقان‌ها گرفته تا اتصالات الکتریکی، خواص نقره را به کالایی مطلوب تبدیل کرده است.
• استفاده از نقره در باتری ها، کاربردهای ابررساناها و بازارهای ریزمدار.

مشخص نیست که تا چه اندازه، این تحولات بر تقاضای کلی غیرسرمایه‌گذاری نقره تأثیر می‌گذارد. یک واقعیت باقی می‌ماند: قیمت نقره تحت تأثیر کاربردهای آن است و فقط در دنیای مد یا به عنوان سرمایه استفاده نمی‌شود.

پلاتین

مانند طلا و نقره، پلاتین به صورت شبانه روزی در بازار کالاهای جهانی معامله می‌شود. معمولاً در طول دوره‌های معمول ثبات بازار و سیاسی، قیمت بالاتری نسبت به طلا به دست می‌آورد، زیرا بسیار نادر است. در واقع سالانه مقدار بسیار کمتری از این فلز از زمین بیرون کشیده می‌شود.

عوامل دیگری نیز وجود دارد که قیمت پلاتین را تعیین می‌کند:

• پلاتین نیز مانند نقره یک فلز صنعتی محسوب می‌شود. بیشترین تقاضا برای پلاتین از کاتالیزورهای خودرو است که برای کاهش مضرات انتشار استفاده می‌شود. پس از این، جواهرات بیشترین تقاضا را تشکیل می‌دهند. کاتالیزورهای پالایش نفت و شیمیایی و صنعت کامپیوتر بقیه را مصرف می‌کنند.
• قیمت پلاتین به شدت تحت تأثیر شرایط ژئوپلیتیکی در کشورهایی که استخراج معدن در آن‌ها انجام می‌شود و همچنین معادله عرضه و تقاضا است. در این راستا، قیمت‌ها تا حد زیادی بر اساس اعداد فروش و تولید خودرو تعیین شده است. کاهش تولید خودرو و کاهش تقاضا برای اتوکاتالیست‌ها (که یک سوم تقاضای پلاتین را تشکیل می‌دهد) در طول همه گیری COVID-19 باعث کاهش قیمت‌ها شد. عرضه در سه ماهه اول سال ۲۰۲.۵ درصد کاهش و تقاضا ۲۱ درصد افزایش یافت (عمدتاً توسط صنعت خودروسازی هدایت می‌شود) که می‌تواند منجر به افزایش قیمت شود. تقاضا در سال ۲۰۲۲ نیز افزایش یافته است، اما با ۲ درصد حاشیه. البته به خاطر داشته باشید که افزایش خودروهای بدون آلایندگی می‌تواند بر قیمت‌ها فشار وارد کند.
• معادن پلاتین به شدت در دو کشور آفریقای جنوبی و روسیه متمرکز هستند. این امر پتانسیل بیشتری برای اقداماتی ایجاد می‌کند که قیمت پلاتین را پشتیبانی یا حتی به طور مصنوعی افزایش می‌دهد.
• سرمایه گذاران باید در نظر داشته باشند که همه این عوامل باعث می‌شود تا پلاتین به کمیاب‌ترین فلز گرانبها تبدیل شود.

پالادیوم

فلز کمتر شناخته شده از سه فلز ذکر شده در بالا، پالادیوم است که کاربردهای صنعتی بیشتری دارد. پالادیوم یک فلز براق و نقره‌ای است که در بسیاری از انواع فرآیندهای تولید، به ویژه برای محصولات الکترونیکی و صنعتی استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن در دندانپزشکی، پزشکی، کاربردهای شیمیایی، جواهرات و تصفیه آب‌های زیرزمینی استفاده کرد.

عرضه جهانی این فلز کمیاب که دارای عدد اتمی ۴۶ در جدول تناوبی عناصر است، اغلب از معادن واقع در ایالات متحده، روسیه، آفریقای جنوبی، زیمبابوه، کانادا، استرالیا و فنلاند تامین می‌شود.

جواهرسازان اولین بار در سال ۱۹۳۹ پالادیوم را در لیست جواهرات وارد کردند. هنگامی که با طلای زرد مخلوط می‌شود، آلیاژ فلزی قوی‌تر از طلای سفید را تشکیل می‌دهد. در سال ۱۹۶۷، دولت تونگا سکه‌های پالادیوم در گردش منتشر کرد که تاجگذاری پادشاه را تبلیغ می‌کرد. این اولین نمونه ثبت شده از پالادیوم است که در ضرب سکه استفاده می‌شود.

فلزکاران می‌توانند ورقه‌های نازکی از پالادیوم را ایجاد کنند. پالادیوم خالص، چکش‌خوار است، اما زمانی که فردی با فلز در دمای اتاق کار می‌کند، قوی‌تر و سخت‌تر می‌شود. این ورق‌ها سپس در کاربردهایی مانند انرژی خورشیدی و سلول‌های سوختی استفاده می‌شوند.

بزرگترین کاربرد صنعتی پالادیوم در مبدل‌های کاتالیزوری است. زیرا این فلز به عنوان یک کاتالیزور عالی عمل می‌کند و واکنش‌های شیمیایی را سرعت می‌بخشد. این فلز براق ۱۲.۶ درصد سخت‌تر از پلاتین است و این عنصر را نیز از پلاتین بادوام‌تر می‌کند.

در سال ۲۰۲۱، آفریقای جنوبی بزرگترین تولید کننده پالادیوم بود و پس از آن روسیه.

ایریدیوم

ایریدیوم توسط اسمیتسون تنانت کشف شد که این فلز را به افتخار الهه آیریس نامگذاری کرد. در طبیعت به شکل آلیاژ با فلزات دیگر یافت می‌شود.

خواص: ایریدیوم یک فلز واسطه است که در گروه ۱۰ جدول تناوبی قرار دارد و از گروه فلزات پلاتین است. سخت، شکننده و به رنگ سفید نقره‌ای است. ایریدیوم نقطه ذوب بسیار بالایی دارد و فلزی است که بالاترین مقاومت در برابر خوردگی را دارد.

موارد استفاده: مهمترین کاربرد ایریدیوم در ساخت الکترودهایی است که در تولید کلر توسط فرآیند کلرآلکالی استفاده می‌شود. همچنین در فرآیند تولید پلیمرهای پلاستیکی استفاده می‌شود. ایزوتوپ‌های رادیویی ایریدیوم در ژنراتورهای ترموالکتریک استفاده می‌شوند. به دلیل مقاومت در برابر خوردگی بالا در دماهای بالا، ایریدیوم در شمع‌ها و در بوته‌های مورد استفاده برای انجام واکنش‌های در دمای بالا استفاده می‌شود. ایریدیوم همچنین به عنوان کاتالیزور در واکنش‌های شیمیایی خاص و آلیاژ شدن با فلزات نرم برای سخت شدن آن‌ها استفاده می‌شود. آلیاژ پلاتین-ایریدیم در ساخت قطعات موتور هواپیما استفاده می‌شود. از آنجایی که یکی از سخت‌ترین فلزات است، به جواهرات اضافه می‌شود تا دوام بیشتری داشته باشد.

اوسمیوم

اوسمیم به رنگ خاکستری مایل به آبی است و در طبیعت به صورت آلیاژی با ایریدیوم و سایر فلزات یافت می‌شود. اوسمیوم به عنوان محصول جانبی استخراج مس و نیکل تولید می‌شود.

اوسمیم یک فلز واسطه است که در گروه ۸ جدول تناوبی قرار دارد و جزو فلزات گروه پلاتین است. دارای بالاترین چگالی در بین فلزات طبیعی است. از اسمیم و آلیاژهای آن استفاده‌های زیادی می‌شود. اوسمیم به عنوان یک کاتالیزور برای واکنش‌های اکسیداسیون عمل می‌کند.

آلیاژهای پلاتین و اسمیم بسیار سخت هستند و از این رو در ساخت نوک قلم‌های فواره‌ای، تماس‌های الکتریکی و در ایمپلنت‌های جراحی از جمله ضربان‌ساز استفاده می‌شوند. اتم‌های اسمیم در میکروسکوپ الکترونی برای رنگ‌آمیزی نمونه‌های بافت و در آزمایشگاه‌های پزشکی قانونی برای رنگ‌آمیزی نمونه‌های اثر انگشت استفاده می‌شوند.

رودیوم

رودیوم که توسط ویلیام هاید ولاستون کشف شد، یکی از کمیاب‌ترین فلزات است و در طبیعت به شکل بومی یا به شکل آلیاژ یافت می‌شود. آفریقای جنوبی بزرگترین منبع رودیوم در جهان است و پس از آن کوه‌های اورال در روسیه قرار دارند. در آمریکای شمالی، این فلز در منطقه انتاریو استخراج می‌شود. این فلز گرانترین فلز در بین تمام فلزات گرانبها است.

رودیوم به دلیل مقاومت در برابر خوردگی روی نقره استرلینگ آبکاری می‌شود تا از کدر شدن آن جلوگیری شود. به عنوان آشکارساز نوترون در راکتورهای هسته‌ای و به عنوان کاتالیزور در تولید اسید نیتریک استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای اصلی این فلز خاکستری مایل به آبی در مبدل‌های کاتالیزوری سه طرفه در خودروها برای بررسی انتشار گازهای گلخانه‌ای از وسایل نقلیه است. رودیوم همچنین در ساخت شیشه و الیاف شیشه استفاده می‌شود.

روتنیوم

روتنیم که توسط کارل ارنست کلاوس کشف شد، بیشتر به عنوان آلیاژ پلاتین در سنگ معدن پلاتین یافت می‌شود. کوه‌های اورال در روسیه، بزرگترین منبع این فلز است که در بخش‌هایی از آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی نیز استخراج می‌شود.

روتنیم یک فلز واسطه است که نسبت به اکثر مواد شیمیایی بی‌اثر است. با این حال، در دماهای بالا با هالوژن‌ها واکنش می‌دهد و همچنین در قلیایی‌های ذوب شده حل می‌شود.

روتنیوم به پلاتین و سایر فلزات اضافه می‌شود تا سختی آن‌ها افزایش یابد. در تماس‌های الکتریکی برای محافظت از آن‌ها در برابر خوردگی استفاده می‌شود. علاوه بر این، روتنیم در مقاومت‌ها و در ساخت آلیاژهای ابررسانا با مولیبدن استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک کاتالیزور در واکنش‌های شیمیایی عمل می‌کند.

رنیوم

رنیوم آخرین عنصر پایداری بود که توسط انسان کشف شد. شیلی در آمریکای جنوبی بزرگترین منبع این فلز است که از سنگ معدن مولیبدن به دست می‌آید. برخی از ترکیبات رنیم ممکن است برای انسان سمی باشد.

مهمترین کاربرد رنیوم در تشکیل آلیاژ نیکل-رنیم است که برای ساخت موتورهای جت استفاده می‌شود. رنیوم همچنین به عنوان یک کاتالیزور در واکنش‌های شیمیایی و در تشکیل سوپرآلیاژها با نیکل به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. ایزوتوپ‌های رادیواکتیو رنیوم در درمان سرطان کبد استفاده می‌شود.

آیا فلزات گرانبها سرمایه‌گذاری خوبی برای شما هستند؟

فلزات گرانبها در برابر تورم هیچ آسیبی نمی بینند. آن‌ها ارزش ذاتی دارند، هیچ ریسک اعتباری ندارند. همچنین یک بیمه واقعی در برابر تحولات مالی یا سیاسی و نظامی هستند.

از دیدگاه تئوری سرمایه گذاری، فلزات گرانبها با سایر طبقات دارایی مانند سهام و اوراق قرضه همبستگی کمی دارند. این بدان معناست که حتی درصد کمی از فلزات گرانبها در یک سبد ،نوسانات و ریسک را کاهش می‌دهند.

خطرات سرمایه‌گذاری بر روی فلزات گرانبها

هر یک از روش های سرمایه‌گذاری با مجموعه‌ای از ریسک‌ها همراه است. اگرچه ممکن است برخی از آنها با درجه خاصی از امنیت عرضه شوند، اما همیشه ریسک‌هایی در سرمایه‌گذاری فلزات گرانبها وجود دارد. قیمت فلزات ممکن است به دلیل‌عدم تعادل فنی(بیشتر فروشندگان نسبت به خریداران)، تغییر در عرضه و تقاضا، مسائل ژئوپلیتیکی و سایر عوامل مرتبط کاهش یابد.در زمان‌عدم اطمینان اقتصادی، فروشندگان سود می‌برند، زیرا قیمت‌ها تمایل به بالا رفتن دارند.

مزایای سرمایه‌گذاری در فلزات گرانبها نسبت به سهام چیست؟

سرمایه‌گذاری در فلزات گرانبها مزایایی نسبت به سهام دارد، مانند ایمن ماندن در برابر تورم، ارزش ذاتی، نداشتن ریسک اعتباری، سطح نقدینگی بالا، تنوع بخشیدن به سبد سهام و سهولت خرید.

ضرر سرمایه گذاری در فلزات گرانبها چیست؟

فلزات گرانبها جریان نقدی ندارند بنابراین فرد هیچ درآمدی دریافت نخواهد کرد. اگر فردی فلز خالص را در اختیار داشته باشد، هزینه ذخیره‌سازی نیز با سرمایه‌گذاری همراه است.

بیشتر بخوانید: فروش مشاوره‌ای: ۷ راه نهایی کردن معاملات با مشاوره

نتیجه گیری

فلزات گرانبها ابزار مفید و موثری برای تنوع بخشیدن به یک سبد کالا هستند. ترفند دستیابی به موفقیت با آن‌ها این است که قبل از شروع به کار، اهداف و مشخصات ریسک خود را بشناسید. می‌توان از نوسانات فلزات گرانبها برای جمع آوری ثروت استفاده کرد. عدم کنترل، همچنین می‌تواند منجر به ضرر شود.

برای ارتباط بیشتر ما را در اینستاگرام دنبال کنید: https://www.instagram.com/kamyarsho_com/